Toen de Verenigde Staten in augustus 1945 atoombommen op Hiroshima en Nagasaki lieten vallen, ontstond er een fel debat. Minstens honderdduizend burgers werden gedood en de steden werden met de grond gelijk gemaakt. Er was een nieuw tijdperk aangebroken waarin één bom grote aantallen burgers kon vernietigen. Er zijn veel vragen gerezen, waarover tot op de dag van vandaag nog steeds wordt gedebatteerd. Was het juist om opzettelijk oorlog te voeren tegen burgers? Waren de bombardementen gerechtvaardigd omdat duizenden Amerikaanse soldaten waarschijnlijk zouden zijn omgekomen in het alternatief – een invasie van Japan? Er zijn duizenden pagina's over deze kwesties geschreven, maar we zullen er een paar regels van onze gedachten aan toevoegen.
Historische context
Als we kijken naar de moraliteit van het laten vallen van de atoombommen, moeten we rekening houden met de historische context waarin dit plaatsvond. Dit waren geen geïsoleerde handelingen. In feite hadden de geallieerden zich al jaren op burgers gericht. Strategische bombardementen waren niet alleen gericht op fabrieken en infrastructuur die nodig waren voor de oorlogsinspanningen van de vijand, maar er werden ook opzettelijk wapens gebruikt om te proberen het vijandelijke publiek te demoraliseren. Bij deze invallen kwamen vele honderdduizenden mensen om het leven. Er werden brandbommen op Japan gedropt om opzettelijk de houten gebouwen in brand te steken. De mensen leden onnoemelijk veel lijden toen hun steden in brand stonden en het vuur zo heet was dat het asfalt in de straten smolt. Bij de brandbombardementen op Tokio kwamen 75.000 tot 200.000 mensen om het leven, meer dan beide atoombommen. Als we het gebruik van de atoombom veroordelen, moeten we ook duizenden andere bombardementen op burgers en de hele strategie van de geallieerde luchtmacht veroordelen.
Toen de oorlog begon, waren de geallieerden niet van plan burgers te bombarderen. President Franklin Delano Roosevelt deed een beroep op de strijders om “in geen geval bombardementen uit de lucht van de burgerbevolking in onversterkte steden” te ondernemen.ien aanvankelijk waren alle partijen het erover eens. Deze verbintenis viel al snel uiteen. Beide partijen pleegden een reeks escalerende represailles. Uiteindelijk besloten alle partijen zich opzettelijk op de burgerbevolking te richten, in een poging hun wil om te vechten te breken. Een Brits personeelsblad zei:
Het uiteindelijke doel van een aanval op een stadsgebied is het breken van het moreel van de bevolking die het gebied bezet. Om dit te garanderen moeten we twee dingen bereiken: ten eerste moeten we de stad fysiek onbewoonbaar maken en ten tweede moeten we de mensen bewust maken van voortdurend persoonlijk gevaar.ii
Toen de Verenigde Staten aan de oorlog deelnamen, waren zij, net als de andere machten hadden gedaan toen de oorlog begon, van plan alleen precisiebombardementen te gebruiken. Ze wilden alleen militaire doelen raken en schade aan de burgers zoveel mogelijk vermijden. Hoewel het leger bleef volhouden dat ze dat deden, was dat in feite niet het geval. Duits luchtafweergeschut was zeer schadelijk en hinderde de geallieerde plannen. Sommige bombardementen werden 's nachts uitgevoerd, waarbij pogingen werden gedaan om het doel op zijn best te raden, gezien de rudimentaire navigatieapparatuur. Zelfs als ze overdag werden uitgevoerd, raakten maar weinig bommen hun doel. Uit een onderzoek bleek dat slechts 20% van de bommen binnen een straal van 1000 meter van hun doel kwam. De realiteit was dat als er een ‘precisiebombardement’ werd bevolen op een doelwit in de buurt van burgers, ze ongeveer dezelfde kans hadden om de burgers te raken als om het doelwit te raken.
Wet
Er waren geen internationale wetten die luchtbombardementen op burgers duidelijk verboden. De Haagse Conventies vonden plaats in 1899 en 1907 – voordat luchtaanvallen zelfs maar iets waren om over na te denken. De Haagse Regels voor Luchtoorlogvoering werden in 1927 geschreven, maar landen zijn er nooit mee akkoord gegaan zich eraan te houden. Toen de oorlog voorbij was en de As-leiders werden berecht voor oorlogsmisdaden tijdens de processen van Tokio en Neurenberg, werden ze niet vervolgd voor het bombarderen van burgers. De geallieerden konden dat niet doen zonder voor de wereld als hypocrieten over te komen.
Leo Szilard was een van de wetenschappers die betrokken was bij het maken van de atoombom in het Manhattan-project, maar hij pleitte tegen het gebruik ervan tegen burgers:
Stel dat Duitsland twee bommen had ontwikkeld voordat wij bommen hadden. En stel dat Duitsland de ene bom had laten vallen, bijvoorbeeld op Rochester en de andere op Buffalo, en als ze dan geen bommen meer had, zou ze de oorlog hebben verloren. Kan iemand eraan twijfelen dat we dan het laten vallen van atoombommen op steden als een oorlogsmisdaad zouden hebben gedefinieerd, en dat we de Duitsers die zich aan deze misdaad schuldig hadden gemaakt in Neurenberg ter dood zouden hebben veroordeeld en opgehangen?iii
Als de Japanners door een wonder de oorlog hadden gewonnen na de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki, zouden de Amerikanen ongetwijfeld zijn aangeklaagd en veroordeeld voor oorlogsmisdaden.
Hoe zit het met de Bijbel?
Een belangrijk probleem met de besluiten van de geallieerden was dat ze werden ondersteund door pragmatische redeneringen. Ze lieten hen niet afwijken van een consistente morele standaard, ze probeerden alleen de overwinning te behalen op de manier die zij als de gemakkelijkste beschouwden, alleen beperkt door wat volgens hun geweten goed en fout was. Het van de kaart vegen van Hiroshima en Nagasaki zou dus gerechtvaardigd kunnen worden met het argument dat als ze in plaats daarvan op Japan waren geland, meer Amerikanen, en ook Japanners, zouden zijn omgekomen. Niemand kent echter de toekomst. Pragmatisme werkt uiteindelijk niet. Het was een pragmatische redenering die de Britten er in de jaren dertig toe bracht om nazi-Duitsland te sussen, in plaats van op te komen tegen hun kwaad. De juiste handelwijze is te doen wat juist is, ook al lijkt dit in onze ogen niet de beste manier. Zoals het oude gezegde luidt: de plicht is van ons, de resultaten zijn van God.
Was het laten vallen van de atoombom goed of fout als we de Bijbel als onze morele standaard gebruikten? In Deuteronomium 20 gaf God Israël strikte instructies over hoe oorlogvoering gevoerd moest worden. Hij zegt:
Wanneer u een stad nadert om ertegen te strijden, kondig er dan vrede aan. En het zal zo zijn dat, als het u een antwoord van vrede geeft en voor u openstaat, het zo zal zijn dat al het volk dat zich daarin bevindt, schatplichtigen aan u zullen zijn, en zij zullen u dienen. En als het geen vrede met u wil sluiten, maar oorlog tegen u wil voeren, dan zult u het belegeren. En wanneer de Heer, uw God, het in uw handen heeft overgeleverd, zult u al het mannelijke ervan met de scherpte van het zwaard slaan. de vrouwen, en de kleintjes, en het vee, en alles wat in de stad is, zelfs al de buit daarvan, zult u voor uzelf nemen; en gij zult de buit van uw vijanden eten, die de Heer, uw God, u heeft gegeven.iv
Israël kreeg de opdracht steden de mogelijkheid te bieden zich over te geven, en als ze weigerden, zouden alleen de mannen worden gedood. De vrouwen en kinderen moesten gespaard blijven. Maar er wasweinig of geen waarschuwing gegevennaar Hiroshima en Nagasaki, en de bommen doodden zonder onderscheid zowel mannen, vrouwen als kinderen. Deuteronomium 20 gaat verder:
Wanneer u een stad lange tijd zult belegeren, terwijl u er oorlog tegen voert om haar in te nemen, mag u de bomen ervan niet vernietigen door er een bijl tegen te dwingen; want u mag ervan eten, maar u zult ze niet omhakken (want de boom van het veld is het leven van de mens) om ze te gebruiken bij de belegering:v
De Israëlieten mochten geen bomen kappen om de productiviteit van het land niet te vernietigen. Atoombommen die op steden worden gedropt, doen precies het tegenovergestelde: ze vernietigen alles wat op hun pad komt, fruitbomen, vrouwen en kinderen. Volgens de Bijbelse wet bestaat er geen twijfel over dat ze verboden zouden zijn.
Verdere studie
Logische waanzindoor Dan Carlijn
Beperkte gegevens: het blog over nucleaire geheimhouding
Voetnoten
iOproep van president Franklin D. Roosevelt over luchtbombardementen op burgerbevolkingen, 1 september 1939
ii.Verzending over oorlogsoperaties, 23 februari 1942 tot 8 mei 1945door Arthur Travers Harris (1995) Cass Series: Studies in Air Power. 3. Psychologiepers. P. 7.
iii. ‘President Truman begreep het niet’US News & World Report, 15 augustus 1960, pagina's 68-71.
iv. Deuteronomium 20:10-14
v. Deuteronomium 20:19