Hoe Capicola Gabagool werd: het Italiaanse New Jersey-accent, uitgelegd (2023)

"Eet geen gabagool, oma", zegtMeadow Soprano in een vroege aflevering vanDe sopranen, misschien wel de beroemdste afbeelding van de Italiaanse cultuur van Jersey in de afgelopen decennia. "Het is niets anders dan vet en nitraten." De uitspraak van 'gabagool', een mutatie van het woord 'capicola', zou een toevallige kijker kunnen verbazen, hoewel het en soortgelijke woorden bekend zouden moeten zijn bij kijkers van andereNew Jersey-gebaseerde shows zoalsJersey ShoreEnDe echte huisvrouwen van New Jersey, waar eten vaak tot conversatie leidt. De casts zijn zwaar Italiaans-Amerikaans, maar weinigen van hen kunnen de Italiaanse taal echt spreken. Hoe dan ook, als ze over eten praten, zelfs over eten dat algemeen bekend is bij de niet-Italiaanse bevolking, gebruiken ze vaak een specifiek accent.

En het is een rare. "Mozzarella" wordt zoiets als "mutzadell." "Ricotta" wordt "ree-goat." "Prosciutto" wordt "pruh-zhoot." Er is eenverminking van de taalop een direct herkenbare manier: laatste lettergrepen worden verwijderd, bepaalde medeklinkers worden verwisseld met andere, bepaalde klinkers worden op bepaalde plaatsen gemuteerd.

De meeste immigrantengroepen in de Verenigde Staten behouden bepaalde woorden en zinnen uit de oude taal, zelfs als de moderne bevolking die niet spreekt. Maar voor mensen buiten die groepen, en zelfs vaak binnen hen, is het bijna onmogelijk om een ​​specifiek regionaal accent te onderscheiden in de manier waarop een Joods-Amerikaan 'challah' zegt of een Koreaans-Amerikaan 'jjigae' zegt. Hoe kan iemand die de taal niet spreekt een regionaal accent hebben?

Toch doen Italiaans-Amerikanen dat wel. Het is zelfs geparodieerd. Op een aflevering vanKroll Show, beschrijft het personage van komiek Nick Kroll, Bobby Bottleservice, een Mike "The Situation" Sorrentino-type, zijn lunch met dit dikke accent, waarbij de laatste lettergreep van elk item wordt geëlimineerd. "Cap-uh-coal," zegt hij, wijzend op capicola. 'Mort-ah-dell,' zegt hij, terwijl de camera over een dun, bleek arrangement van mortadella draait. 'Coca-coal,' maakt hij af, terwijl de camera naar een glas cola beweegt. "Capicola", beroemd geworden door zijn mutatie doorDe sopranen, wordt nog meer gemuteerd voor een komisch effect opHet kantoor, waar het 'gabagool' wordt.

Ik heb er een paar gesprokentaalkundigen en expertsover de Italiaans-Amerikaanse cultuur om erachter te komen waarom een ​​kind uit Paterson, New Jersey, dat geen Italiaans spreekt, oprecht zou vragen om 'mutzadell' te proeven. Het antwoord voert ons terug in de geschiedenis en diep in de volkomen chaotische wereld van de Italiaanse taalkunde.

"Eén ding moet ik je vertellen, want dit is iets dat zelfs voor taalkundigen, laat staan ​​voor de leek, niet duidelijk is - de taalkundige situatie in Italië is behoorlijk ingewikkeld", zegt Mariapaola D'Imperio, een professor aan de afdeling taalkunde van Universiteit van Aix-Marseille, geboren in Napels en gestudeerd in Ohio voordat hij naar Frankrijk verhuisde. De situatie is zo gecompliceerd dat er geen brede overeenstemming bestaat over de termen die worden gebruikt om taalgebieden te beschrijven; sommigen gebruiken 'taal', sommigen gebruiken 'dialect', sommigen gebruiken 'accent' en sommigen gebruiken 'variatie'. Taalkundigen discussiëren graag over de terminologie van dit soort dingen.

Het basisverhaal is dit: Italië is een heel jong land dat bestaat uit vele zeer oude koninkrijken die onhandig aan elkaar zijn gestapeld om een ​​lappendeken te vormen. Vóór 1861 waren deze verschillende koninkrijken - Sardinië, Rome, Toscane, Venetië, Sicilië (ze werden toen verschillende dingen genoemd, maar komen nu ongeveer overeen met die regio's) - dat waren in feite verschillende landen. De burgers spraken niet dezelfde taal, identificeerden zich niet als landgenoten en voerden soms zelfs oorlog met elkaar. Het land was verenigd in de periode van ongeveer 1861 tot de Eerste Wereldoorlog, en in die periode legden de rijkere noordelijke delen van het nieuw gebouwde Italië oneerlijke belastingen op en annexeerden ze in feite de armere zuidelijke delen. Als gevolg hiervan vluchtten Zuid-Italianen, variërend van net ten zuiden van Rome tot aan Sicilië, in grote aantallen naar andere landen, waaronder de Verenigde Staten.

Ongeveer 80 procent van de Italiaans-Amerikanen is van Zuid-Italiaanse afkomst, zegt Fred Gardaphe, professor Italiaans-Amerikaanse studies aan Queens College. "Schepen uit Palermo gingen naar New Orleans en de schepen uit Genua en Napels gingen naar New York", zegt hij. Van daaruit verspreidden ze zich, maar de rijkste groepen Italiaans-Amerikanen zijn niet ver van New York City verwijderd. Ze zijn geclusterd in New York City, Long Island, New Jersey, Rhode Island, Connecticut en in en rond Philadelphia.

Toch zouden die Italianen, allemaal uit Zuid-Italië en alle recente immigranten die dicht bij elkaar in de Verenigde Staten wonen, zichzelf niet noodzakelijkerwijs als landgenoten beschouwen. Dat komt omdat elk van de oude Italiaanse koninkrijken hun eigen... nou ja, D'Imperio, die Italiaans is, noemt ze 'dialecten'. Maar anderen verwijzen er op verschillende manieren naar. In wezen spraken de oude Italiaanse koninkrijken elk hun eigen taal die grotendeels uit dezelfde stamboom kwam, iets maar niet veel nauwer dan de Romaanse talen, zoals Frans, Spaans of Portugees. De algemene familienaam voor deze talen is Italiaans-Dalmatisch. (Dalmatiër, zo blijkt, verwijst naar Kroatië. De hond komt daar ook vandaan.) Ze waren niet allemaal wederzijds begrijpelijk en hadden hun eigen externe invloeden. Calabrië is bijvoorbeeld sterk beïnvloed door het Grieks, dankzij een lange Griekse bezetting en uitwisseling. In het noordwesten nabij de grens met Frankrijk sprak Piemonte, met als hoofdstad Turijn, een taal genaamd Piemontese, wat een beetje Frans is. Siciliaans, heel dicht bij Noord-Afrika, bevatte veel Arabisch-achtige dingen. Ik gebruik hiervoor de verleden tijd omdat deze talen snel uitsterven. "Dialecten bestaan ​​nog steeds, maar ze worden voornamelijk door oude mensen gesproken", zegt D'Imperio. (Siciliaans verzette zich meer dan de meeste.)

Tijdens de eenwording besloten de Noord-Italiaanse mogendheden dat het hebben van een land dat ongeveer een dozijn verschillende talen spreekt een beetje een uitdaging zou vormen voor hun inspanningen, dus kozen ze er een en noemden het "Standaard Italiaans" en lieten iedereen het leren. De taal die ze kozen was Toscaans, en ze kozen het waarschijnlijk omdat het de taal was van Dante, de beroemdste Italiaanse schrijver. (Je kunt zien waarom het lastig is om deze talen "dialecten" te noemen; Standaard Italiaans is gewoon nog een dialect, niet de basistaal waarop Calabrisch of Piemontees riffs, wat een beetje de implicatie is.)

Standaard Italiaans heeft variaties, zoals elke andere taal, die we accenten zullen noemen. Iemand uit Sicilië zou een Siciliaans accent hebben, maar als hij Standaard Italiaans spreekt, zal een persoon uit Milaan hen hopelijk kunnen begrijpen, omdat ze op een basisniveau een taal gebruiken met dezelfde structuur en een vocabulaire die is grotendeels identiek.

Maar dit wordt raar, omdat de meeste Italiaans-Amerikanen hun geïmmigreerde voorouders kunnen herleiden tot de tijd tussen 1861 en de Eerste Wereldoorlog, toen de overgrote meerderheid van "Italianen", zoals Italië toen zelfs bestond, de taal niet zou hebben gesproken. helemaal niet dezelfde taal, en bijna geen van hen zou het Noord-Italiaanse dialect spreken dat uiteindelijk Standaard-Italiaans zou worden.

Linguïsten zeggen dat er twee trajecten zijn voor een taal die gescheiden is van de plaats van herkomst. Het sterft soms snel uit; mensen assimileren, spreken de meest populaire taal waar ze ook wonen, leren hun kinderen de oude taal niet meer. Maar soms heeft de taal een stevigere greep op zijn sprekers dan de meeste anderen, en weigert ze volledig los te laten. Zo zijn de Italiaanse dialecten.

"Ik ben opgegroeid met het spreken van Engelse en Italiaanse dialecten uit de regio Apulië van mijn familie", zegt Gardaphe. “En toen ik naar Italië ging, konden heel weinig mensen me verstaan, zelfs de mensen in de regio van mijn ouders. Ze herkenden dat ik sprak alsof ik een 70-jarige man was, toen ik nog maar 26 jaar oud was.” Italiaans-Amerikaans Italiaans is helemaal niet zoals Standaard Italiaans. In plaats daarvan is het een constructie van de bevroren scherven die zijn overgebleven van talen die in Italië niet eens meer bestaan, met minimale tussenkomst van het moderne Italiaans.

Er is natuurlijk een spectrum aan dit alles. Iemand, zelfs in de 70 of 80, die in Italië is geboren en in de Verenigde Staten heeft gewoond, kan nog steeds in Italië worden begrepen. Maar het Italiaans heeft de afgelopen decennia enorme standaardiseringsveranderingen ondergaan, en het zal voor moderne Italiaanse sprekers moeilijk zijn om ze te begrijpen, nog moeilijker dan wanneer iemand vandaag in New York zou verschijnen en in de New Yorker "Thoity-Thoid Street"-jargon uit de jaren 1920 zou spreken. en accent.

Om welke reden dan ook blijven voedsel en scheldwoorden langer hangen in een verstoorde taal. Ik denk aan mijn eigen complete gebrek aan kennis van het Jiddisch, met mijn waardeloze woordenschat die volledig bestaat uit woorden als blintzes, kugel, kvetch, nudnik en schmuck. Als je ze niet kunt opeten of schreeuwen, blijven vreemde woorden niet vaak hangen.

Ann Marie Olivo-Shaw, die opgroeide op en de sociolinguïstiek van Long Island bestudeerde, denkt dat de verschillende groepen Zuid-Italiaanse immigranten elkaar min of meer zouden kunnen begrijpen. (Jersey Italianen verschillen taalkundig niet van Italianen uit New York, Rhode Island of Philadelphia als ze Italiaans spreken.) Omdat ze over het algemeen vrij dicht bij elkaar in de buurt zijn, zouden ze noodzakelijkerwijs enkele culturele overeenkomsten hebben, zelfs als ze alleen vergelijkbare talen zouden spreken. Culinair zijn er ook overeenkomsten: minder vleeszwaar, meer zoals de Provence of Griekenland in het gebruik van zeevruchten, groenten en zelfs, zeldzaam voor West-Europa, specerijen. (Capicola en mozzarella zijn waarschijnlijk creaties uit Zuid-Italië, hoewel er elders versies zijn en Italianen graag discussiëren over wie wat heeft uitgevonden.)

En ze deelden ook taalkundig enkele kwaliteiten. Laten we een leuk experiment doen en drie afzonderlijke taalkundige trends uit Zuid-Italiaanse dialecten nemen en ze allemaal combineren om te laten zien hoe één standaard Italiaans woord zo grondig kan worden verminkt in de Verenigde Staten.

Ten eerste: “De kenmerken die je in veel van deze dialecten tegenkomt, en die je tegenwoordig nog steeds veel hoort in Zuid-Italië, zijn dat klinkers aan het einde van woorden heel erg zacht worden uitgesproken, en meestal als meer een ' uh' klinker,' zegt Olivo-Shaw. D'Imperio is iets extremer en noemt het 'klinkerverwijdering'. Kortom, als de laatste lettergreep een klinker is? Je kunt er vanaf komen. Het verwijderen van klinkers is gebruikelijk in veel talen en wordt gedaan om dezelfde reden waarom soms klinkers worden toegevoegd: om de overgang van het ene woord naar het andere naadloos te laten verlopen. Het is het gemakkelijkst, in termen van spierbeweging, om over te gaan van een klinker naar een medeklinker en vice versa. Van klinker tot klinker is moeilijk. In het Engels hebben we daarom "een" versus "een" in uitdrukkingen als "een aardappel" of "een appel". Sommige Italiaanse woorden die voedselwoorden zouden volgen, zoals voorzetsels of lidwoorden, zouden beginnen met een klinker, en het is gemakkelijker om deze gewoon te verwijderen, zodat u de overgang van klinker naar klinker niet hoeft uit te voeren.

Het stereotiepe Italiaanse "It's a-me, Mario!" toevoeging van een klinker gebeurt om dezelfde reden. Italiaans is een zeer vloeiende, muzikale taal, en Italiaanssprekenden zullen proberen de onhandigheid van het van medeklinker naar medeklinker gaan weg te nemen. Dus voegen ze gewoon een generiek klinkergeluid toe - "ah" of "uh" - tussen medeklinkers, om het beter te laten vloeien.

Ten tweede: "Veel van de 'o'-klanken zullen, zoals we het in de taalkunde noemen, verheven zijn, dus het zal meer als 'ooh' worden uitgesproken', zegt Olivo-Shaw. Begrepen: O=Ooh.

En ten derde: "Veel van wat we de stemloze medeklinkers noemen, zoals een 'k'-geluid, zal worden uitgesproken als een stemhebbende medeklinker', zegt Olivo-Shaw. Dit is een lastige om uit te leggen, maar in wezen kan het verschil tussen een stemhebbende en een stemloze medeklinker worden gevoeld als je je vingers over je adamsappel legt en zo kort mogelijk met die medeklinker zegt. Een stemhebbende medeklinker zal een trilling veroorzaken, en stemloze niet. Dus als je gewoon een 'g'-geluid probeert te maken, komt het eruit als' guh '. Maar een "k" -geluid kan worden gemaakt zonder uw stembanden te gebruiken, waardoor trilling wordt voorkomen. Dus "k" zou stemloos zijn en "g" zou stemhebbend zijn. Probeer het! Het is leuk.

Oké, we hebben drie taalkundige eigenaardigheden die de meeste oude Zuid-Italiaanse talen gemeen hebben. Probeer nu 'capicola' uit te spreken.

De "c"-klanken, die eigenlijk "k"-klanken zijn, worden stemhebbend, zodat ze in "g" veranderen. Doe hetzelfde met de "p", want dat is een stemloze medeklinker, en we willen stemhebbende medeklinkers, dus verander dat in een "b". De voorlaatste klinker, een "o"-klank, wordt verhoogd, dus verander dat in een "ooh". En gooi de laatste lettergreep eruit. Het is maar een klinker, wie heeft het nodig? Probeer het nu opnieuw.

Ja. Gabagool.

Als je naar Zuid-Italië zou gaan, zou je geen mensen vinden die 'gabagool' zeggen. Maar sommige van de oude eigenaardigheden van de oude talen overleefden in de accenten van het Standaard Italiaans die daar werden gebruikt. In Sicilië of Calabrië zou je inderdaad iemand kunnen vinden die "mutzadell" bestelt. Op hun eigen rare manier houden Jersey (en New York en Rhode Island en Philadelphia) Italianen de vlam van hun taal nog beter levend dan Italiaans-Italianen. Er is iets dwaas en wonderlijks aan iemand die de taal niet eens spreekt en een verouderd accent aanbrengt voor een dode subtaal om wat kaas te bestellen.

"Taal is zozeer een onderdeel van hoe we ons identificeren", zegt Olivo-Shaw. “De manier waarop we praten, is wie we zijn. Ik denk dat Italianen zo trots zijn op onze afkomst en zo trots zijn op onze cultuur dat het gewoon een onbewuste manier is om dat uit te drukken.

Correctie: een eerdere versie van het verhaal had de verkeerde leeftijd voor Fred Gardaphe.

Dit verhaal is op 25 oktober 2018 bijgewerkt met nieuwe afbeeldingen en kleine bewerkingen.